Turcja — magiczny kraj na dwóch kontynentach

Turcja to kraj magiczny i pełen niespodzianek. Na każdym kroku zachwyca odwiedzających i zdumiewa bogatą historią, zabytkami pamiętającymi czasy antyczne,  tradycją i zwyczajami, cudami natury i niepowtarzalnym klimatem. To właśnie w tym kraju wpływy europejskie zderzają się z orientem i śladami starożytności.

W naszym cyklu Czy wiesz, że… prezentujemy ciekawostki na temat tego niesamowitego kraju, położonego na dwóch kontynentach — w Europie i Azji, które rozdziela Morze Marmara oraz cieśniny: Bosfor i Dardanele.

Kilka ciekawostek o geografii Turcji

Czy wiesz, że…

☪ Kraj ten powstał dokładnie 29 października 1923 r. na terytorium obalonego Imperium Osmańskiego. Pierwszym prezydentem w kraju został Mustafa Kemal zwany Atatürk, czyli  „ojciec Turków”, który przez 15 lat swoich rządów zeuropeizował Turcję, wprowadził alfabet łaciński, kalendarz gregoriański i używanie nazwisk. W 1934 r. kobiety tureckie otrzymały czynne prawo wyborcze, znacznie wcześniej niż większość kobiet w Europie.

☪ Największym miastem jest Stambuł, ale stolica to Ankara leżąca już w Azji. Turecki Stambuł i rosyjski Magnitogorsk na Uralu to jedyne miasta na świecie leżące na dwóch kontynentach. Przebiega przez nie granica pomiędzy Europą i Azją. Stambuł ma taką nazwę dopiero od 1930 r., a  wcześniej nazywano go Konstantynopolem. W Stambule zmarł Adam Mickiewicz.

^{Stambuł — foto: Pixabay}

☪ Najwyższym szczytem Turcji i jednocześnie wygasłym wulkanem jest leżący we wschodniej Turcji Ararat o wysokości 5 137 m n.p.m. To na tej górze według Biblii po potopie osiadła arka Noego.

 Życie codzienne i zwyczaje w Turcji

Czy wiesz, że…

☪ W Turcji bardzo łatwo można uzyskać prawo jazdy. Tureccy kierowcy bardzo często używają klaksonu. Trąbią wtedy, gdy ze znaczną prędkością zbliżają się do skrzyżowania i w ten sposób informują pozostałych użytkowników drogi, że mogą nie wyhamować. W ten sposób zwracają też uwagę na siebie, kiedy widzą znajomych. Pierwszeństwa na drodze nie reguluje kodeks — ma je ten, kto jedzie większym samochodem.

☪ W większości tureckich budynków użyteczności publicznej na suficie umieszczona jest wyraźnie widoczna czarna strzałka. Pokazuje ona, w którym kierunku znajduje się Mekka i w tę stronę muszą odwrócić się muzułmanie w czasie modlitwy. 

☪ Bardzo rozpowszechnionym zwyczajem w Turcji jest częstowanie gości herbatą. Takiego poczęstunku nie wolno odmówić i trzeba wypić pierwszą szklaneczkę zaproponowaną przez gospodarza. Herbata jest bardzo popularnym napojem w Turcji. Parzona jest przez około 10 minut, aby ją później nieco rozcieńczyć wrzątkiem i posłodzić. Tak przyrządzoną herbatę podaje się w malutkich szklankach w kształcie tulipana.

^{Herbata w szklaneczkach w kształcie tulipana — foto: Pixabay}

☪ Mocna anyżówka — raki uważana jest za trunek narodowy Turków. Pije się ją zwykle po zmieszaniu z wodą, a wtedy staje się mętna.

☪ Podczas zakupów na tureckim bazarze dobrym zwyczajem lubianym przez sprzedawców jest targowanie się. Można w ten sposób uzyskać dużo niższą cenę niż na początku, a i zakupy są wtedy z odrobiną emocji. Nie należy jedynie tego robić, gdy na towarze widnieje już określona cena.

^{Turecki bazar — foto: Pixabay}

Turcja z historią w tle

Czy wiesz, że…

☪ Niedaleko Stambułu znajduje się wieś Polonezköy, której nazwa w tłumaczeniu z języka tureckiego oznacza "polska wieś". Polska osada Adampol zwana Polonezköy została założona w 1842 r. na terenie Imperium Osmańskiego, jako miejsce schronienia dla Polaków prześladowanych przez zaborców. Do dzisiaj osadę częściowo zamieszkują osoby pochodzenia polskiego. Zgodnie z tradycją, która przetrwała od początku istnienia polskiej wsi, na jej wójta zawsze wybierany jest Polak.

☪ Część południowo-zachodniego wybrzeża Turcji obecnie określanego jako Riwiera Turecka Marek Antoniusz ofiarował Kleopatrze w prezencie ślubnym. Królowa Egiptu zeszła na ląd na plaży w Alanyi, którą teraz nazywa się Plażą Kleopatry.

^{Plaża Kleopatry w Alanyi — foto: Pixabay}

☪ Dworzec kolejowy w Stambule był stacją końcową na trasie Orient Expressu, kursującego w latach 1883 – 1977 między Paryżem a Stambułem. Początkowo, jeszcze w XIX w. całą trasę Orient Express pokonywał w ciągu 67 godzin. Jedną z najsłynniejszych pasażerek tego luksusowego pociągu była Agatha Christie.

☪ Na terenach obecnej Turcji, w XIII w. utworzono zakon muzułmański, w którym Wirujący Derwisze modlą się poprzez taniec. W kulturze  tureckiej do dziś występuje taniec Wirujących Derwiszy, który właściwie jest formą medytacji w tańcu, a dla turystów organizowane są specjalne pokazy.

^{Wirujący Derwisze — foto: Pixabay}

Tureckie symbole i talizmany

Czy wiesz, że…

☪ Turcja to kraj kwiatów, których rośnie tu ok. 9 000 gatunków. To nie Holandia a Turcja jest ojczyzną tulipanów, w której są one kwiatem narodowym. Tulipany spopularyzował w Turcji w XVI w. sułtan Sulejman Wspaniały, którego pałac otaczały niezliczone ilości kwiatów. Dopiero  ambasador cesarza Ferdynanda I, przebywający na dworze sułtana sprowadził je z Turcji do Wiednia, a później cebulki przewieziono do Holandii. Od 2006 r. corocznie w Stambule odbywa się Festiwal Tulipanów.

^{Tulipany w tureckich parkach — Stambuł — foto: Pixabay}

☪ W małej wiosce Halfeti w południowej Turcji rosną niezwykle rzadkie, naturalne czarne róże Halfeti. To jedyne istniejące na świecie róże w kolorze czarnym, jakie stworzyła natura.

☪ Najpopularniejszą dekoracją kojarzącą się z Turcją i najczęściej kupowanym tam suwenirem jest symboliczne, biało-niebiesko-czarne  Oko Proroka. Ten niezwykle popularny w Turcji i krajach arabskich talizman ma chronić posiadacza przed złym, zawistnym i zazdrosnym spojrzeniem.

^{Oko Proroka — foto: Pixabay}

Pochodzi z Turcji…

Czy wiesz, że…

☪ Nazwa turkus, kamienia o błękitno-zielonej barwie ma swój rodowód w XVII-wiecznej Turcji, będącej wtedy Imperium Osmańskim. Przez ten kraj przechodził szlak handlowy z Persji do Europy. Turkusy są powszechnie stosowane przez tureckich jubilerów. Podczas wakacji w Turcji warto odwiedzić lokalny bazar, aby obejrzeć, a może i kupić piękne wyroby z turkusu.

^{Turkus — kamień szlachetny — foto: Pixabay}

☪ Z rejonu jeziora Wan we wschodniej Turcji pochodzi wyjątkowa rasa kotów — turecki van. To jedyne koty, które nie boją się wody, a wychowane w jej pobliżu potrafią i nawet lubią pływać. W domu uwielbiają zabawy w wodzie i chętnie wchodzą do wody w wannie.

^{Rasa kotów turecki van — foto: Pixabay}

^{☪ 18 marca 2022 r. w Turcji otwarto najdłuższy wiszący most na świecie, łączący Europę i Azję. Most ma 4608 m dł. i 318 m wys. i jest o ponad 200 m dłuższy od dotychczasowego lidera — japońskiego mostu Akashi Kaikyo. Turecki most Canakkale 1915 został zawieszony nad Cieśniną Dardanele, która łączy Morze Egejskie z Morzem Marmara.}