Santorini – najpiękniejsza grecka wyspa na wulkanie

Zapierający dech w piersiach, unikalny wulkaniczny krajobraz, urokliwe biało-niebieskie miasteczka przyklejone do skał, wyjątkowe wina i najpiękniejsze zachody słońca tworzą niepowtarzalny klimat greckiej wyspy Santorini. To właśnie ten wyjątkowy klimat przyciąga tu rzesze turystów z całego świata na niezapomniane greckie wakacje.

Gdzie leży i jaka jest wyspa Santorini?

Grecka wyspa Santorini nazywana też Santoryn lub Thira leży w części południowej Morza Egejskiego i wchodzi w skład archipelagu Cyklad. Jest jedną z najchętniej odwiedzanych wysp należących do Grecji. Obecna nazwa wyspy pochodzi z XIII wieku od imienia świętej Ireny patronki wyspy z czasów bizantyjskich (Saint Irene). Poprzednio wyspę  nazywano Kallisti, Strongili lub Tera czy Thira.

Santorini to jedna z wysp greckich, która w światowym rankingu TripAdvisor obejmującym 20 najmodniejszych turystycznych kierunków 2022 roku uplasowała się na 10 pozycji. W tym rankingu z wysp greckich wyżej była tylko wyspa Rodos (3 pozycja). Taki wynik nie jest przypadkowy, bo Santorini niejednego potrafi zachwycić i zauroczyć. Nieprzypadkowo też wyspa od wielu lat jest wakacyjną wizytówką Grecji.

^{Santorini, białe domy na skałach — foto: Pixabay}

Piekielny rodowód wyspy

Ta przepiękna wyspa ma swój piekielny rodowód wpisany w jej pochodzenie geologiczne i nieustającą aktywność sejsmiczną. Mniej więcej co 20 tys. lat miejscem tym wstrząsały silne erupcje. Wyspa Santorini niegdyś była okrągła, a jej aktualny kształt jest wynikiem potężnego wybuchu wulkanu, który miał miejsce 3600 lat temu. Wybuch doszczętnie zniszczył wyspę, rozrywając ją na kawałki. W rezultacie większość wyspy zapadła się 300-400 metrów pod powierzchnię morza i utworzyła się wielka kaldera. Na tej kalderze powstał niewielki archipelag 5 wysepek, z których jedna to właśnie malownicza Santorini. Jednym słowem Santorini nie leży u stóp wulkanu, tylko na nim, co jeszcze bardziej podkreśla wyjątkowość tej wyspy. 

^{Santorini, kaldera — foto: Pixabay}

Proces geologicznych zmian na Santorini trwa w dalszym ciągu, a Nea Kameni jest najmłodszym i wciąż czynnym wulkanem. W 1956 r. potężne trzęsienie ziemi niemal doszczętnie zniszczyło wyspę. Wszystko jednak odbudowano, nadając tutejszym biało-niebieskim miasteczkom prawdziwie greckiego charakteru. Wewnątrz archipelagu utworzyły się dwie nowe wysepki, które ciągle się powiększają. W ich sąsiedztwie znajdują się gorące źródła, w których można zażywać relaksujących kąpieli. Dzięki ciągłej aktywności wulkanicznej wyspa obfituje też w niesamowite krajobrazy, w których fantastycznie wyglądają białe, czarne i czerwone plaże.

^{Czerwone skały na Santorini — foto: Pixabay}

Według legendy ten ostatni większy wybuch sprzed 3600 lat spowodował zatopienie mitycznej Atlantydy, bo Platon uważał, że Atlantyda, kraina bogactwa i szczęścia znajdowała się właśnie w tym miejscu.

Czym zachwyca Santorini?

Na Santorini widoki są niesamowite! Próżno szukać takich na innych greckich wyspach. Już dojazd do niej budzi zachwyt za sprawą ogromnych, kolorowych klifów i malowniczych miasteczek z biało-niebieskimi domkami zawieszonymi na nadmorskich skałach. Ta wyjątkowa architektura to charakterystyczny, rozpoznawalny element zabudowy wyspy. Kolorystyka budynków na Santorini to efekt walki z epidemią cholery, która nawiedziła Grecję w latach 30. ubiegłego wieku. Ówczesny premier Grecji w ramach walki z chorobą wprowadził nakaz pobielenia wapnem wszystkich domów. Zwyczaj ten pozostał do dziś i biel nadal dominuje w zabudowie na wyspie Santorini. Połączenie białych domostw z niebieskimi dachami przypisuje się wyjątkowemu patriotyzmowi mieszkańców i kultywowaniu biało-niebieskiej kolorystyki, w jakiej jest flaga Grecji.

^{Zabudowa na Santorini — foto: Pixabay}

Turystów urzeka też niesamowita Czerwona plaża, znajdująca się w okolicy Akrotiri, która wygląda fantastycznie, ale świadczy przy tym o wulkanicznym rodowodzie wyspy.

^{Czerwona plaża na Santorini — foto: Pixabay}

Tylko na Santorini są również domy wykute w miękkiej wulkanicznej skale, zwane iposkafami. W odróżnieniu od bogatszych mieszkańców wyspy budujących sobie wille na skałach biedota wydrążała w skałach swoje domostwa. To niesamowity przejaw zaradności, bo w tych wydrążonych jaskiniach temperatura bez względu na porę roku jest zawsze stała i wynosi 20-25°C. Do dziś jaskinie są zamieszkane z tą tylko różnicą, że obecnie znajdują się w nich ekskluzywne apartamenty, za które trzeba słono zapłacić.

Jakie atrakcje są na Santorini?

Niewielka powierzchnia wyspy wynosząca tylko 76 km² pozwala na bezproblemowe i szybkie dotarcie do jej największych atrakcji — wystarczy wynająć skuter, quad lub samochód. Jakie atrakcje ma w swojej ofercie wyspa Santorini?

Między kurortami Kamari a Perissa, na wyrastającym z morza 350-metrowym skalnym klifie Mesa Vouno, znajdują się ruiny starożytnej Thiry. Miasteczko powstało w IX w. p.n.e. i zamieszkane było do XIII w. Na początku XX w. zostało odkryte przez niemieckich archeologów.

Pełna starożytnych budowli zabytkowa miejscowość Akrotiri leżąca w południowej części wyspy najpierw została zniszczona przez trzęsienie ziemi, a później zasypana popiołem po wybuchu wulkanu w XVII wieku p.n.e. Prowadzone w okolicy prace archeologiczne sukcesywnie odsłaniają całe ulice i domy miasteczka nazywanego Greckimi Pompejami, chociaż w tym przypadku mieszkańcom udało się uciec przed kataklizmem wraz z dobytkiem. W Muzeum Archeologicznym znajdującym się w stolicy wyspy można podziwiać wiele eksponatów znalezionych w okolicach Akrotiri.

Nieopodal Akrotiri wznosi się latarnia morska z końca XIX w., która jest jedną z najstarszych w całej Grecji. 

^{Santorini, latarnia morska - foto: Pixabay}

Malownicza wioska Oia

Turyści przyjeżdżają tu także dla znanej z wielu pocztówkowych zdjęć wioski Oia, położonej na krawędzi dawnego krateru wulkanu w północno-zachodniej części Santorini. Oia  jest uznana za najpiękniejszą miejscowość w całej Grecji. Jej charakterystyczny krajobraz składa się z wąskich uliczek oraz białych budynków z niebieskimi kopułami, które zdobią brunatne wzgórze. Architektura wioski Oia została doceniona wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

^{Malownicza wioska Oia — foto: Pixabay}

 ^{Uliczki w wiosce Oia — foto: Pixabay}

Oia znana jest również ze zjawiskowych zachodów słońca. W godzinach popołudniowych do wioski zjeżdżają tłumy turystów. Wszyscy kierują się w stronę weneckiej twierdzy, skąd mogą podziwiać ten niesamowicie widowiskowy spektakl i utrwalić go na zdjęciach lub filmie.

^{Zachód słońca na Santorini — foto: Pixabay}

Ta romantyczna sceneria sprawia, że przepiękna wioska Oia jest świetnym miejscem na wakacje dla zakochanych. 

Fira — stolica Santorini

Stolica wyspy, Fira to niewielkie miasteczko, zbudowane na zboczu wygasłego wulkanu na wysokości 260 m n.p.m. Z tego miejsca jest najpiękniejszy widok na wulkan i przepiękna panorama obejmująca cały archipelag. Wielu podziwia go, popijając kawę lub sącząc drinka na tarasie miejscowych kawiarni, bo naprawdę jest na co popatrzeć.

To bardzo gwarne i rozrywkowe miasteczko z charakterystycznymi białymi domkami zawieszonymi na skale nad przepaścią. Większość z nich to luksusowe hotele z basenami i wakacyjne apartamenty. Wszystkie firmują się niesamowitym widokiem na lazurowe morze.

^{Santorini, hotele na klifie — foto: Unsplash}

U podnóża skał usadowił się malowniczy, stary port. Aby dojść do niego, trzeba pokonać prawie 600-stopniowe strome i kręte schody. Do portu można też dojechać na osiołku lub kolejką gondolową łączącą górną część Firy z położonym u stóp klifu portem. Podróż kolejką w górę szczególnie polecana jest w upalne dni, bo pokonanie schodów może być bardzo męczące.

^{Fira, schody do portu — foto: Pixabay}

^{Fira, osiołki na schodach do portu — foto: Pixabay}

Historyczne dziedzictwo wyspy

Przed wybuchem wulkanu Thera na wyspie była rozwinięta cywilizacja minojska. Tuż przed wybuchem, po wielkim trzęsieniu ziemi większość mieszkańców opuściła wyspę. Przez kolejne 300–500 lat po katastrofie wyspa była niezamieszkana. Później osiedlili się na niej greccy Dorowie. 

W stolicy warto odwiedzić Muzeum Prehistorycznej Thery, gdzie zgromadzono eksponaty mające ponad 7 tys. lat, znalezione podczas prowadzonych na wyspie prac wykopaliskowych.

Wykopaliska rozpoczęto na wyspie w XIX w. W tym czasie do sąsiedniego Egiptu zaczęto wywozić z wyspy ziemię, aby izolować nią ściany i podwodne konstrukcje budowanego tam Kanału Sueskiego. Wydobywaniu ziemi towarzyszyły kolejne odkrycia ulic, domów i przedmiotów codziennego użytku, pochodzących z antycznej Thiry, która została zniszczona i pokryta pyłem wulkanicznym podczas wybuchu w XVII w. p.n.e. Sukcesywnie spod popiołu odkopywane jest to starożytne miasto z labiryntem uliczek oraz piętrowymi domami. Przez kolejne wieki mieszkańcy wyspy żyli skromnie, a nawet ubogo z połowów na morzu i rolnictwa. Przede wszystkim uprawiali zboże i rośliny strączkowe oraz kilka gatunków warzyw, którym sprzyjała powulkaniczna, wilgotna i urodzajna gleba.

Wspaniałe wino z Santorini

Na Santorini uprawiane są też winogrona, a tradycja uprawy winorośli liczy tu sobie ponad tysiąc lat. Chociaż dominujący na wyspie suchy klimat z silnymi podmuchami wiatru nie sprzyja uprawom, mieszkańcy poradzili sobie jednak z tym problemem. Gałęzie winorośli zawijane są w koszyk, aby w ten sposób utrzymana była odpowiednia wilgotność. Zabieg ten ma również ochraniać owoce przed nadmiernym wiatrem i słońcem. Trudno nawet się zorientować, że rosnące na wulkanicznych zboczach niewielkie, pozwijane krzaczki to krzewy doskonałej odmiany winorośli. 

Z winorośli rosnących na Santorini produkowane jest legendarne wino Vinsanto, które nie ma sobie równych i zachwyca najbardziej wymagających smakoszy. Degustacja lokalnego wina to ciesząca się dużym zainteresowaniem atrakcja oferowana przez miejscowe winnice.

^{Wino z Santorini — foto: Pixabay}